un_headquarters-e1532373277902-1024x437

21 marto 2024

Internacia Tago por Eliminado de Rasa Diskriminacio

 
 

Esperanto Por UN

Bonvenon al la retejo de Esperanto Por UN. Ĉi tie troviĝas informoj pri Esperanto kaj Unuiĝintaj Nacioj. Universala Esperanto-Asocio (UEA) havas oficialajn kunlaborajn rilatojn kun Unuiĝintaj Nacioj kaj kun Unesko, kaj ni laboras subtene al UEA. Ni ankaŭ subtenas multlingvismon ĉe UN kaj uzon de la Internacia Lingvo Esperanto. Ni klopodas informi kaj eduki esperantistojn pri la graveco kaj valoro de UN. Ni havas teamojn de reprezentantoj en Novjorko, Ĝenevo, Vieno kaj Parizo, kaj kunlaborantojn dise tra la mondo.
Gravaj dokumentoj kiel la Ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj, la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj, kaj la Internacia Pakto pri Civilaj kaj Politikaj Rajtoj kaj similaj dokumentoj aperas jam en Esperanto traduko. Esploru la paĝon Dokumentoj de Unuiĝintaj Nacioj kaj Unesko en Esperanto.

Mesaĝoj senditaj de UEA al UN kaj Unesko okaze de lastatempaj observo-tagoj

8 marto: Internacia Virina Tago: Mesaĝo de UEA en Esperanto ~ in English ~ en Français
21 februaro: Internacia Tago de la Gepatra Lingvo: Mesaĝoj de UEA kaj afiŝoj en pluraj lingvoj
27 januaro: Internacia Tago de Memoro pri Viktimoj de la Holokaŭsto: Mesaĝo de UEA en Esperanto ~ in English ~ en Français

Lastatempaj informoj kaj informiloj pri Esperanto, UN kaj UNESKO

Nia plej nova Informilo

Jan-Feb 2024
Tanzanio kaj Burundo pretigas la kongreson de 2024 en Afriko, Esperanto-historio en Hungario, Esperanto-Muzeo kaj Biblioteko festis dek jarojn, kaj pli.
Legi
Nia plej lastatempa Informilo in English ~ Français

Nia Informilo por

Nov-Dec 2023
Mesaĝo al Unuiĝintaj Nacioj okaze de la Tago de UN, forpaso de Martti Ahtissari kaj esperantaj kongresoj.
Legi
Esploru antaŭajn informilojn en niaj arkivoj

Oficiala revuo de Unesko, eldonata en Esperanto en kunlaboro kun UEA

Unesko-Kuriero, eldonata fare de la Organizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj por Edukado, Scienco kaj Kulturo (Unesko), aperas kvarfoje jare en sep lingvoj. Ĝi antaŭenigas la idealojn de Unesko, diskonigante ideojn pri internacie gravaj temoj, konforme al ĝia mandato. Elŝuti la plej lastan numeron.

Kiuj ni estas ~ Kion ni faras ~ Kio okazas nun?

La nuntempa pandemio

Urĝa mesaĝo de la Ĝenerala Sekretario de la Uniĝintaj Nacioj rilate la pandemion: Marto 2020. La timoj ligitaj al KOVIM-19 ne estu ekspluatataj por ataki kaj ekskludi la minoritatojn – diras eksperto de UN (Esperantlingva teksto elŝutebla de la paĝo)

Ni kaj niaj celoj

Kiuj ni estas
Ni estas internacia grupo de Esperantistoj kiuj klopodas kreskigi pli fortajn ligojn inter UN kaj la Esperanto-movado. Helpu kaj subtenu nin!
Renkontu nin!
Niaj celoj
Reprezenti la interesojn de la Esperanto-movado ĉe Unuiĝintaj Nacioj kaj ĝiaj specialigitaj instancoj ~ enkonduki Esperanton en la agadon de UN ~ varbi subtenon por UN kaj Unesko en la Esperanto-movado ~ klerigi la esperantistojn pri la strukturo kaj agado de UN
Subtenu nin!
Dokumentoj
Ĉu interesas vin legi pri deklaracioj kaj paktoj de UN? Cu vi deziras legi informilojn de UN, kiuj riatas al lingvoj kaj/aŭ Esperanto? Aŭ ĉu vi eble preferus legi en Esperanto okazaj dokumentoj de UN, mesaĝoj de la Ĝenerala Sekretario, k.s.? Se jes, jen paĝo por vi.
Trarigardu dokumentojn!
Previous slide
Next slide

Lastatempaj eldonaĵoj

Libro en Esperanto-traduko, kiu informas infanojn kiel ili povas batali kontraŭ Kovim 19. Aŭskultu la sonlibron
De ideoj al agoj‘ – Kolorilustrita retrorigardo al la historio de la Organizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj por Edukado, Scienco kaj Kulturo. Legu pli.
Legenda gvidilo, kiu klarigas pri 17 celoj por daŭripova evoluigo dum la periodo 2015-2030, kun antaŭparolo de Humphrey Tonkin kaj enkonduko de Rakoen Maertens ~ Eldonita en kunlaboro kun Universala Esperanto-Asocio

Esploru pri Unuiĝintaj Nacioj: Interŝtata organizaĵo

Alvoko de Ĝenerala Sekretario de UN Partopreni en la Plej Granda Tutmonda Konversacio. Legu pli (paĝo en la angla).
Fonda Dokumento
La Ĉarto de Unuiĝintaj Nacioj starigis UN kaj ties manieron de funkciado kaj estis formulita kaj subskribita de reprezentantoj de 50 fondaj ŝtatoj en 1945.
Legu tradukon de la ĉarto en Esperanto
Strukturo
La fondintoj starigis sespartan strukturon: (1) Kuratoreca Konsilio; (2) Sekureca Konsilio; (3) Ĝenerala Asembleo; (4) Ekonomia kaj Socia Konsilio; (5) Internacia Kortumo; (6) Sekretariato
Faktoroj influantaj la strukturon
La historio (funkcioj kaj organoj hereditaj de la Ligo de Nacioj); La fondaj dokumentoj; Dumtempaj bezonoj (ekz. eksa Jugoslavio - Ruando - malkoloniigo); Novaj cirkonstancoj (ekz. aidoso, statuso de virinoj); Kunordigo; Politika kaj administra malfacileco malfondi ekzistantajn strukturojn aŭ raciigi ilin.
Strukturo (1): Kuratoreca Konsilio
Oni establis la Kuratorecan Konsilion por garantii la efikan administradon de ne-memregaj teritorioj. Oni suspendis la Konsilion kiam la lasta tia teritorio (Palao) sendependiĝis en 1994.
Strukturo (2): Sekureca Konsilio
La Sekureca Konsilio estas la organo respondeca pri konservado de paco kaj sekureco. La Konsilio havas kvin konstantajn membrojn (Britio, Ĉinio, Francio, Rusio kaj Usono) kaj dek cirkulantajn membrojn elektitajn ĉiun duan jaron de la Ĝenerala Asembleo por teni geografian ekvilibron
Strukturo (3): Ĝenerala Asembleo
La Ĝenerala Asembleo estas la baza konsulta (politika) organo de UN. Ĉiu membro (193 membroj) estas membro de la Ĝenerala Asembleo kaj havas unu voĉon. Certaj decidoj estas farataj per simpla plimulto, aliaj per du trionoj de la voĉoj. La Asembleo kunvenas kutime ĉiujare inter septembro kaj decembro.
Strukturo (4): Ekonomia kaj Socia Konsilio (EKOSOK)
EKOSOK havas 54 membrojn elektitajn de la Ĝenerala Asembleo kun du trijaraj mandatoj. EKOSOK respondecas pri kunordigado kaj superrigardado de la ekonomia kaj socia agado de Unuiĝintaj Nacioj. Inter la taskoj de EKOSOK estas kontroli la neregistarajn organizaĵojn en rilato kun UN, kiel ekzemple Universala Esperanto-Asocio.
Strukturo (5): Internacia Kortumo
La Internacia Kortumo (Monda Kortumo) havas la taskon solvi disputojn inter membroj de UN kaj doni jurajn konsilojn al la diversaj organoj. La Kortumo ne traktas aliajn specojn de disputoj (ekzemple rilate al individuoj aŭ aliaj privataj partioj). [En 1998 UN establis apartan Internacian Kriman Kortumon kun jurisdikcio super personoj akuzataj pri militaj krimoj, krimoj kontraŭ la homaro aŭ genocido.]
Strukturo (6): Sekretariato
La Sekretariato estas la administra organo de UN, respondeca pri la funkciado de la ĉiutaga laboro de Unuiĝintaj Nacioj. Ĝin gvidas la Ĝenerala Sekretario de UN. En la Sekretariato laboras 40.000 oficistoj: 12.000 en la sidejoj (Novjorko, Ĝenevo, Vieno, Najrobo), 2.500 en regionaj komisionoj, 1.500 en diversaj aliaj lokoj, 2.000 en tribunaloj, 22.000 en packonservado (statistiko de la jaro 2009).
Organoj de la Sekureca Konsilio
La Sekureca Konsilio i.a. superrigardas la packonservajn operaciojn de UN. La Packonstrua Komisiono helpas kunordigi tiujn operaciojn kun la Ĝenerala Asembleo kaj kun EKOSOK – kaj kun la Ĝenerala Sekretario. La Konsilio havas Kontraŭterorisman Komitaton kaj ĝi ankaŭ prizorgas Krimajn Tribunalojn por la iama Jugoslavio kaj por Ruando.
Organoj de la Ĝenerala Asembleo (1)
La Asembleo havas ses bazajn konstantajn komitatojn: Malarmado kaj Internacia Sekureco (Unua Komitato) Ekonomio kaj Financo (Dua Komitato) Socia, Humanitara kaj Kultura Agado (Tria Komitato) Malkoloniigo (Kvara Komitato) Administra kaj Buĝeta Agado (Kvina Komitato) Juraj Demandoj (Sesa Komitato)
Organoj de la Ĝenerala Asembleo (2)
La Asembleo havas plurajn aliajn konstantajn komitatojn, dumtempajn komitatojn, kaj suborganojn. Krome, la Asembleo havas Konsilion pri Homaj Rajtoj, kies sidejo situas en Ĝenevo.
Organoj de la Ĝenerala Asembleo (3)
Programoj kaj Fondusoj. Ili konsistas el dek organoj, kun diversaj suborganoj, i.a. UNCTAD (komerco kaj evoluigo), UNEP (homa medio), UNICEF (infanoj), UNDP (evoluigo – kun diversaj suborganoj), UNHCR (rifuĝintoj). Esploraj kaj Trejnaj Institutoj. UNITAR k aliaj. Aliaj Organoj. Inkl. la Universitato de UN kaj UNAIDS (aidoso).
Organoj de EKOSOK (1)
Komisionoj pri Narkotaj Drogoj Krimoprevento kaj Krima Justico Scienco kaj Teknologio pri Evoluigo Daŭripova Evoluigo Statuso de Virinoj Populacio kaj Evoluigo Socia Evoluigo Statistiko
Organoj de EKOSOK (2)
Regionaj Komisionoj por Afriko, Eŭropo, Latinameriko kaj Karibeo, Azio kaj Pacifiko, Okcidenta Azio. EKOSOK havas plurajn aliajn forumojn kaj konstantajn komitatojn. Kelkaj t.n. “rilataj organizaĵoj” proksime laboras kun la Ĝenerala Asembleo kaj EKOSOK sed estas esence sendependaj, precipe WTO (Komerco) kaj IAEA (Atomenergio).
Organoj de la Sekretariato
La Sekretariato havas 16 fakojn, kiuj liveras administran subtenon al la diversaj organoj de UN kaj plenumas bazan administradon. Inter ili estas Fako pri la Ĝenerala Asembleo kaj Konferenca Funkciigo (kio inkluzivas lingvajn servojn), kaj la Fako pri Publika Informado. Apartaj fakoj superrigardas la operaciojn de la oficejoj de UN en Ĝenevo, Vieno kaj Najrobio.
Specialigitaj Instancoj (1)
En la familio de UN-organizaĵoj estas 15 specialigitaj instancoj, kiuj funkcias sendepende de, sed en kunlaboro kun, la organoj de UN: ILO (Laboro) FAO (Nutrado kaj Agrikulturo) UNESKO (Edukado, Scienco kaj Kulturo) WHO (Sano) Monda Banko (sub kiu laboras kvin suborganoj) IMF (Mona Fonduso) ICAO (Civila Aviado)
Specialigitaj Instancoj (2)
IMO (Maraj Aferoj) ITU (Telekomuniko) UPU (Poŝto) WMO (Meteologio) WIPO (Intelekta Proprieto) IFAD (Agrikultura Evoluigo) UNIDO (Industria Evoluigo) UNWTO (Turismo)
Jarmilaj Evoluigaj Celoj
Elradikigi ekstreman malriĉecon kaj malsaton Atingi universalan elementan edukadon Antaŭenigi seksan egalecon kaj doni povon al virinoj Redukti la nombron de infanaj mortoj Plibonigi patrinan sanon Kontraŭbatali HIV/aidoson, malarion kaj aliajn malsanojn Certigi daŭripovon de la homa medio 8. Starigi tutmondan partnerecon por evoluado.
Lingvoj en UN (1)
La Ĝenerala Asembleo havas ses laborlingvojn, en kiujn kaj el kiuj oni normale tradukas kaj interpretas: Angla, Araba, Ĉina, Franca, Hispana, Rusa. La aliaj grandaj organoj de UN havas aliajn laborlingvojn, ne nepre la samajn. La lingvaro ŝanĝiĝis kelkajn fojojn ekde la iniciatiĝo de UN.
Lernu pli pri la historio de lingvoj ĉe UN
Lingvoj en UN (2)
Iam oni distingis inter laboraj lingvoj kaj oficialaj lingvoj. Tra la jaroj, oficialaj lingvoj fariĝis laborlingvoj en la Asembleo Laborlingvoj de la Ligo de Nacioj: An, F. Laborlingvoj de la Sekretariato de UN: An, F. Komencaj laborlingvoj kaj oficialaj lingvoj de la Asembleo: An, Ĉ, F, H, R. Oni aldonis la araban en la 1970aj jaroj
Prempunktoj por Esperanto
Oficejo de EKOSOK por neregistaraj org-oj (NROj) Konferenco de NROj Fako pri Publika Informado de UN Fako pri Konferenca Funkciigo Organoj kun lingvaj k kulturaj dimensioj Homrajta Konsilio www.esperanto-un.org www.linguistic-rights.org www.homajrajtoj.org
Previous slide
Next slide
Resume klarigas pri la strukturo de UN  la prezidanto de ‘Esperanto Por UN’, Humphrey Tonkin
We use cookies in order to give you the best possible experience on our website. By continuing to use this site, you agree to our use of cookies.
Accept